Yıl boyu sınav hazırlığı yapan, hedefine ulaşmak için çalışan üniversite öğrencisi adaylar 26-27 Haziran’da geleceklerini şekillendirecek YKS sınavına girecekler. Emeklerinin karşılığını görmeye başlayacakları ilk sınav olan Yüksek Öğretime Geçiş Sınavı (YKS) için sayılı günler kaldı. PDR Koordinatörü Sibel Durak da faydalı olabilecek bazı bilgileri öğrenciler için derledi.
Sınava sayılı gün kaldığında öğrencinin kendini zihinsel olarak hazırlaması önemli. Sınavlar yapabildiklerini göstermek için birer fırsat. Öğrencilerin bu zamana kadar başardıklarını fark etmeleri; odaklanmaları ve kendilerine güvenmeli büyük önem taşır. Çalışmalarının karşılığını alacaklarına inanmaları, sınavla ilgili olumsuz düşünmenin başarılarını arttırmada yardımcı olmayacağını fark etmeliler.
Sınavdan önceki geceyi mümkün olduğunca sıradan geçirin.
Normalde yaptığınız faaliyetler dışında etkinlikler planlamayın. Sınav
öncesi kafanızı dağıtmak amaçlı çevrenizdekilerin önereceği fiziksel olarak
aşırı yorucu etkinlikler ya da midenizi rahatsız edebilecek farklı yemekler
yemek ertesi gün sınav performansınızı olumsuz etkiler.
Kendinizi şartlamayın!
Sınava şartlı girmek
düşüncelerin kilitlenmesine neden olabilir. Örneğin sınava girerken “Sayısal
bölümden şu kadar net yapmalıyım” gibi şartlar oluşturulmamalı. Şartlı yaklaşım
yerine doğru sınav stratejisi oluşturmanız daha mantıklı bir davranış. Zamanı
verimli kullanma stratejisi, kodlama stratejisi, dikkati toplama stratejisi
gibi. Sınava nereden ve nasıl başlayacaksınız? Çözemediğin bir soru ile
karşılaştığınızda ne yapacaksınız? Bunlar gibi pek çok durum ve soru
karşısındaki stratejinizi sınavdan önce belirlemiş olmalısınız. Deneme
sınavlarını da zaten bu stratejilerin provası olarak düşünebilirsiniz.
Sınavı neden başarmak
istediğinizi bilmek ve başarabileceğinize inanmak önem taşıyor. Hatta sınavı
başarı ile tamamladığınız anı zihninizde canlandırın. O anda nasıl
hissedeceğinizi düşünün.
Gereksiz endişelerden kurtulun!
Bir miktar kaygı
kişiye hedefi doğrultusunda harekete geçmesi için güç verir. Bu nedenle de bir
miktar endişelenmeniz ya da kaygı duymanız normal. Endişe duymanızın en büyük
nedeni ise sürece değil, sonuca odaklanmanız. “Bu sınavda başarılı olabilecek
miyim? Ya başaramazsam?, “Annemin babamın yüzüne nasıl bakacağım?”,
“Arkadaşlarım benden çok çalıştı, ben tam hazırlanamadım.” gibi düşünceler
önemli bir sınava hazırlanan pek çok öğrencinin zihnini meşgul eder. Ancak
işinize yaramayan bu düşünceleri sınav salonunun dışında bırakmalısınız. En
büyük endişelerinize yönelik rahatlatıcı cümleleri sınavdan önce bulmalı ve
gereken durumlarda bu cümleleri içinizden tekrarlamalısınız.
Son gün ders çalışabilir miyim?
Sınava hazırlanan çoğu
adayın yaptığı hata sınav yaklaştıkça çalışma tempolarını düşürmeleri ya da
çalışmayı bırakmaları. Sınavdan birkaç gün önce öğrenmeyle ilgili
hazırlıklarınızı bitirmeye çalışın. Ancak önemli olan “ne yaparsam kendimi daha
güvende ve rahat hissedeceğim?” sorusuna vereceğiniz cevap. Eğer ders çalışarak
daha iyi hissedecekseniz, ders çalışabilirsiniz. Tabii yeni bir şeyler
öğrenmeye çalışmak yerine öğrendiğiniz konularla ilgili tekrar testleri ya da
deneme sınavları çözmeniz daha uygun olur.
Sınav öncesi bunlardan uzak durun!
Sınav öncesi aşırı
derecede çay, kahve gibi uyarıcı maddelerden ve sakinleştirici ya da uyarıcı
niteliği taşıyan ilaçlar kullanmaktan kaçının.
Konuşma ve
davranışları ile sınava yönelik kaygılanmana neden olan insanlarla mümkünse
görüşmeyin; görüşmek zorundaysanız da onlarla sınavla ilgili konuşmamayı tercih
edin. Bu tarz kişilerin sana ulaşmasının aracı olan cep telefonu ve
sosyal iletişim ağlarından da uzak durmalısınız.
Sınav Sabahı...
Evden çıkmadan sınavla
ilgili belgelerinizi son kez kontrol edin. Yanınızda bulundurmanızın yasak
olduğu eşyalarınızı yanınıza almayın.
İçinde rahat
hissedeceğiniz, aksesuar içermeyen sade bir kıyafet tercih edin.
Mutlaka dengeli bir
kahvaltı yapıp, bu kahvaltının da genelde yemeyi tercih ettiğiniz gıdalardan
oluşmasına dikkat edin. Çevrenizdekilerin “yararlı” olduğunu düşünerek alışkın
olmadığınız gıdalar yedirmelerine izin vermeyin. Alışkın olmadığınız gıdaların
dokunabileceğini unutmayın.
1 saat önce sınav
yerinde olmanız gerekiyor. Her türlü ihtimali düşünerek geç kalmayacak şekilde
hareket etmelisiniz.
Sınav başlamadan önce
tuvalete gitmek gibi fizyolojik ihtiyaçlarınızı giderdiğinizden emin olun.
YKS Test
Teknikleri
1. Sınav stratejinizi belirleyerek
sınava girin: YKS bilgiyi ve yorumlama becerisini bir arada kullanmayı
gerektirir. Ancak bu becerilere sahip olunsa bile önceden belirlenmiş bir sınav
stratejisi yoksa, başarı sekteye uğrayabilir. Sınava hangi testten başlanacağına,
zaman azaldığında nasıl davranılacağına, tüm sorular bittiğinde önce hangi
testteki boş bırakılan sorulara dönüleceğine önceden karar verilmiş olarak
sınava girilmelidir.
2. Bir soruya takılıp
kalırsanız zamanı iyi kullanamayabilirsiniz. Zor soru yapan değil çok
soru yapan kazanır. Sınavda ilerleyen bölümlerde hedefinize ulaşmanıza yetecek
miktarda soru olduğunu bilmelisiniz.
3. Aday, sınava en başarılı olduğu testten başlamalıdır. Böylece hem kendine
olan güveni artar hem de zamanını daha verimli kullanmış olur.
4. İki seçenek birbirine çok benziyorsa büyük bir ihtimalle ikisi de doğru cevap olmayabilir. Diğer seçenekleri iyi okuyarak aradaki ayrıntıyı yakalamalısınız.
5. İki seçenek birbirinin zıttıysa, bunlardan birinin doğru cevap olma ihtimali çok yüksek.
6. Eğer seçeneklerde
hepsi, her zaman, hiçbiri gibi genellemeler varsa bu seçeneklerin yanlış olma
ihtimalinin de yüksek olabileceğini düşünebilirsiniz.
7. Bütün seçenekleri
okumadan cevabı işaretlemeyin
8. “Bu kadar da kolay
olabilir mi diye takılmayın.” Soru dağılımı içinde çok kolay ve “Bu da olur
mu?” denilecek türde sorular da olabilir. Bunları da aynı önem düzeyi ile
çözün.
9. Diğer adayların soru
çözme yöntemine yani daha hızlı ve daha yavaş soruları çözmelerine takılmayın.
Aksi takdirde sınav anında dikkatinizi toparlayamayabilirsiniz.
10. Matematiksel işlemleri
zihinden değil, kitapçık üzerinde yapın.
11. Bütün seçenekleri
okumadan doğru olduğunu düşündüğünüz cevabı işaretlemeyin. Bazen “en doğru”
cevabı bulmanız gerekir.
12. Kodlama her sorudan
sonra yapılmalıdır; bu kesinlikle bir zaman kaybı değildir. Kodlama için geçen
süre bir ölçüde dinlenme süresidir. Bu zaman dilimi içinde zihnin bir başka
soruya geçmek için hazır hale gelir.
13. LGS’de 3, YKS’de 4
yanlış cevap sayısı, doğru cevap sayısını bir eksilteceğinden yanıtını
bilmediğiniz, seçenekleri eleyerek doğru cevaba ulaşamadığınız durumlarda
soruyu boş bırakmanız daha doğru olur.
14. Zor bir soruyla
karşılaşırsanız: Sınav sırasında zihninden pek çok düşünce geçer. Sınav
sırasında zihninizdeki olumsuz düşünceler başarınızı etkileyebilir. Öncelikle
bunların sadece birer düşünce olduğunu bilin ve kendinizi tekrar sınava
odaklayın. Bu durumda işinize yarayacak şu alternatif düşüncelerden
yararlanabilirsiniz. Örneğin; “Çalışmalarım doğrultusunda elimden geleni
yapacağım, zorlandığım soruyu vaktim kalırsa dönmek üzere atlayacağım, soruları
dikkatli okuyacağım, işlemleri doğru yapmaya çalışacağım...” Sınavda
yapabileceklerinize odaklanmanız veriminizi artıracaktır. Burnunuzdan yavaşça
derin bir nefes alın ve sakince verin. Sonra devam edin. Sakin bir zihinle
engellere değil; onları nasıl aşacağınıza odaklanabilirsiniz
15. Sorularla
inatlaşmayın; Turlama Tekniğini uygulayın. Sınavdaki çok kolay bir
matematik sorusu ile çok zor matematik sorusu aynı puanı getirmektedir. Bu
durum kendi içinde her ders için geçerlidir. Bundan dolayı çözülemeyen sorular
üzerinde fazla zaman harcanmamalıdır. Zaman kaybını önlemek amacıyla “Turlama
Tekniği”ni uygulamak gerekir. Sınavda turlama tekniğinden yararlanmak için
aşağıdaki basamakları izlemeniz yeterli olacaktır:
• İlk turda hemen
yapabileceğiniz kolay soruları yapın.
• Zamanınızı alacak
ancak yapabileceğinizi düşündüğünüz soruların yanına bir artı işareti koyun ve
ilk turda kolay soruları bitirdikten sonra öncelikle bu sorulara dönün.
• Çok zor olduğunu
düşündüğünüz soruların yanına farklı bir işaret koyun. İkinci turdaki soruları
bitirdikten sonra bu sorulara dönün.
1. Uzun ve karışık
görünen sorulardan gözünüz korkmasın. Özellikle paragraf sorularında önce soru
kökünü okuyun. Böylece paragrafı, hangi bakış açısından değerlendirmeniz
gerektiğini bilecek ve doğru cevabı kolayca bulabileceksiniz.
2. Zaman kullanımınıza
dikkat edin; süreyi doğru yönetin. Ağırlık katsayısı yüksek olan derslerin
sorularını öncelikli olarak yapmaya çalışın. Bu dersler arasından seçim yapma
şansınız varsa da kendinizi daha başarılı bulduğunuz dersten başlamanız sınav
motivasyonunuzu yükseltebilir.
3. Hangi dersten
başlamalı?
TYT’de sınava
başlarken öncelikle hangi alanda kendinizi daha başarılı hissediyorsanız o
alandan başlamanız moral ve motivasyonunuz açısından doğru olacaktır. Tüm
soruları okuyabilecek şekilde zamanınızı ayarlamanız avantaj sağlayacaktır.
AYT’de ise
hedeflediğiniz puan türünün ağırlıklı testlerine göre hareket etmeniz gerekiyor.
Sınav zor mu kolay mı?
ÖSYM sınav sorularının
zorluk dereceleri genellikle şöyle:
- Yüzde 10 oldukça seçici çok zor sorular
- Yüzde 20 zor sorular.
- Yüzde 40 herkesin çözebileceği normal zorluktaki sorular.
- Yüzde 20 kolay sorular.
- Yüzde 10 çok kolay sorulardan oluşmakta.
Buna göre ortalama soruların yüzde 70’i sınavlara hazırlanan tüm adaylar tarafından çözülebilecek türde sorular. Zaman kazanabilmek için aşırı seçici sorular üzerinde fazla zaman harcamadan diğer sorulara geçilmesi önemli.
Türkçe ve Sosyal Bilimler
testinde uzun paragraf soruları gelebilir. “Uzun soru zordur” mantığı, kolay
olan soruları kaçırmana neden olabilir. Soru paragrafının uzunluğu gözünüzü korkutmasın.
TYT ile AYT arasındaki 24 saat!!!
500 tam puanın oluşumundaki katkı açısından baktığımızda TYT %40, AYT ise
%60 etkili.
TYT’den çıktıktan sonra AYT’ye kadarki 24 saatlik sürede zihinsel olarak
AYT’ye hazırlanmaları önemli. Sosyal medyadan ve televizyondan uzak durmak
önemli.
TYT istedikleri gibi geçmediyse, AYT ile telafi edebilirler. TYT çok iyi
geçtiyse, YKS puanlarını riske atmamak için AYT’ye de aynı motivasyonla giriyor
olmaları gerekir.
Heyecanı yönetmek
Sınav öncesinde ya da
sırasında bir miktar heyecan hissetmeniz normal hatta faydalı. Başarmayı
istediğinizi ve sınavı önemsediğinizi gösterir. Ancak hissettiğiniz heyecan ya
da endişe fazla ise şu uygulamalar yardımcı olur;
Kaygı arttığı zaman bedende
birtakım değişiklikler olur. Solunum hızlanır, kalp normalden daha fazla atar,
kaslar gerilir, vücut sıcaklığı düşer. Bedende meydana gelen bu değişiklikler
insanın duygusal durumunu etkiler, soruyu okumakta ve anlamakta zorluk çekilir.
Nefes egzersizi heyecanınızı yönetmenize yardımcı olur. Burnunuzdan derin bir
nefes alın. Aldığınız nefesi 1-2 saniye tutup aldığınız sürenin yaklaşık
2 katı kadar sürede yavaşça ağzından geri verin. Günün farklı zamanlarında
nefes egzersizini yapabildiğiniz kadar çok yapın. Ne kadar çok egzersiz
yaparsanız bedeniniz o kadar çabuk alışacak ve uyum sağlayacak.
Birkaç dakika
gözlerinizi kapatarak sizi mutlu eden bir anıyı ya da bir yeri hayal edin. Bu
rahatlamanıza ve düşünce odanızın değişmesine yardımcı olacak.
Bedeninizde
hissettiğiniz heyecan yerine çevrenizdekilere odaklanın. Kısa süreli bu
bilinçli odak sapması kendini toparlamanıza yardımcı olur. “Kalemi nasıl
tutuyorum? Salonda kaç kişi var? gibi sorulardan yararlanabilirsiniz.
Bazen sadece daha
kolay bir sorudan devam etmek de heyecan ya da endişelerinin azalması için
yeterli olabilir.
Planlı ve etkili ders çalışın.
Ders çalışırken kısa dönemli planlar yapmanız çok önemli. Tamamlanan her hedef kendinizi daha iyi hissetmenizi ve bir sonraki adımı atmak için daha hevesli olmanızı sağlar.
Olumsuz düşüncelerden uzak durun.
Karamsar ve negatif düşünceler yerine daima olumlu düşünmeye özen gösterin.
Örneğin, “Eğer başarılı olamazsam aileme ne söylerim… Bu sınavda başarılı olamayacağım… Ellerim titriyor… Ben yetersizim…” gibi olumsuz ve yıkıcı düşünceler yerine; “Sonuç her ne olursa olsun ailem beni seviyor… Bu sınavda başarılı olacağım… Elimden geleni yapacağım… Bu sınav için yeterliyim…” gibi olumlu düşünün.
Motivasyonunuzu yüksek tutun.
Kendinize güveninizi hiçbir zaman kaybetmeyin. Küçük de olsa eski başarılarınızı sık sık hatırlayın.
Beslenmenize dikkat edin.
Bol bol sebze ve meyve tüketin. Fazla yağlı ve ağır yemekler yemeyin, kafein içeren içecekleri çok fazla alırsanız sinirlilik ve çarpıntı yapar.
Düzenli fizik egzersiz yapın
Günde 10-20 dakika düzenli egzersiz yapmak hem kaygının azalmasını hem de
daha etkili öğrenme gerçekleşmesini sağlar. Ancak bir fizik egzersizi programı
tamamlandığı zaman yorgunluk hissedilmemeli. Zıplayarak yapılan yorucu
hareketlerden kaçınılmalı, bunun yerine sağa sola eğilme, öne eğilerek eli yere
değdirme, dizleri bükerek yere eğilme gibi hareketler yapılmalı.
Kitap Okuyun
Kitap okumak zihinsel
kapasitenin genişlemesinde ve güçlenmesinde çok önemli bir rol oynar. Kişisel
gelişim, kültürel gelişim, analiz sentez becerisi ve akademik başarı vb. konularda yararları saymakla bitmez. Özellikle son yıllarda YKS’de tüm sorular;
okuyan, okuduğunu anlayan, anladığını analiz eden öğrencileri avantajlı hale
getiriyor. O nedenle her gün birkaç saat kitap okumak için zaman ayırmanızı tavsiye ediyoruz.
Deneme Sınavları Yapın
Sınava sağlıklı
hazırlanmanın bir diğer yolu da şu andan itibaren kendi kendinize hem zihinsel
hem de bedensel anlamda “sınav anına” yönelik hazırlık yapmak.
Haftada 2-3 defa aynı
sınavdaymış gibi (saat 10.15 sınava başla) bir ortam yaratarak kendi kendinize
deneme sınavı yapmanız kaygıyı azaltır, güveni artırır ve rahatlatır.
Uyku Düzenine Dikkat Edin
Bilim insanları
düzenli uykunun her açıdan olduğu gibi zihinsel açıdan da çok daha üretici
olduğu yönünde bilgiler ortaya koyuyorlar. Daha iyi bir başarı talebiniz varsa
uyku saatlerinize özen göstermenizi tavsiye ediyoruz.
Pozitif İnsanlarla İletişimde Olun
Zorlu geçen bu dönemde
çevremizde bizleri rahatlatacak, duygu, düşünce ve moral olarak yukarıya
çekecek insanlara ihtiyaç duyulur. Çevrenizde bu tür insanlar varsa
lütfen onlara zaman ayırmayı konuşmayı, gezmeyi, paylaşmayı ihmal etmeyiniz.
Elde edeceğimiz başarıda mutlaka onların da katkısı olacak.
Dikkatli olmak
Dikkat, seçici olarak
bazı şeylere odaklanmak ve bazı şeylere de eşzamanlı olarak odaklanmamaktır.
Yani en çok önem verdiğiniz şey; gördüğünüz, duyduğunuz, hissettiğiniz ve
üzerinde düşündüğünüz şey olur. Önemli olmayan diğerleri ise ilginizi çekmez ya
da sadece çok kısa süre için ilginizi çekebilir. Sınav sırasında odakladığınız
tek şey de sınav olmalı. Sınavda sadece sınavla ilgilenin.
Başkalarının ne yaptığı, soruları ne kadar hızlı çözdüğü, çevreden gelen sesler
gibi unsurlar siz önemsemezseniz sizi etkileyemez.
Unutma; sınavda bir
soruyu dikkatsizlik nedeniyle yapamasanız da bilmediğiniz için yapamasanız da
sınav sonucu aynı oranda etkilenir. Dikkatinizin dağılmasının bedeli hiç de az
değil. Bu nedenle okurken soru köklerini anlamaya dikkat edin ve sorudaki
önemli noktaları fark edin. Zihninizin yorulduğunu hissettiğinizde 5-10 saniye
gözlerinizi kapayın ve alnınıza hafifçe masaj yaparak kendinizi toparlayın.
Uykunuzu yeterince
almaya çalışın. Normalde uyuduğunuz saatten erken ya da geç yatmamaya dikkat
edin. Uyumakta zorlanırsanız sıcak bir duş, ılık bir süt ya da bitki çayı
yardımcı olabilir. Uyuyamamak ile ilgili endişeleriniz varsa sınavdan bir gün
önceki sabah erken kalkarak sınav öncesindeki gece uykunuzun gelmesini
sağlayabilirsiniz.