Çelebi Kalkan
Açılımı “Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı” olan PISA, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) tarafından üçer yıllık dönemler hâlinde, 15 yaş grubundaki öğrencilerin kazanmış oldukları bilgi ve becerileri değerlendiren bir araştırmadır. PISA’da zorunlu eğitimin sonunda örgün eğitime devam eden 15 yaş grubundaki öğrencilerin; Matematik okuryazarlığı, Fen Bilimleri okuryazarlığı ve Okuma Becerileri konu alanlarının dışında, öğrencilerin motivasyonları, kendileri hakkındaki görüşleri, öğrenme biçimleri, okul ortamları ve aileleri ile ilgili veriler toplanmaktadır. PISA araştırmasında kullanılan “okuryazarlık” kavramı, öğrencinin bilgi ve potansiyelini geliştirip, topluma daha etkili bir şekilde katılmasını ve katkıda bulunmasını sağlamak için yazılı kaynakları bulma, kullanma, kabul etme ve değerlendirmesi olarak tanımlanmaktadır.
Küreselleşen dünyamızda, eğitim alanında yapılan ulusal değerlendirme çalışmalarının yanı sıra, uluslararası düzeyde konumumuzu belirlemek amacıyla eğitim göstergelerine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu nedenle belirli referans noktalarına göre ülkemizin eğitim alanında hangi düzeyde olduğunun, giderilmesi gereken eksikliklerin ve alınması gereken tedbirlerin belirlenmesidir. Ülkemiz de OECD üyesi olarak, eğitim düzeyinin yükseltilmesi amacıyla bu araştırmaya katılmaktadır. PISA, 2000 yılında uygulanmaya başlamıştır. Üçer yıllık dönemler hâlinde uygulanan araştırmaya ülkemiz, ilk kez 2003 yılında katılmıştır.
PISA uygulamış olduğu son 3 sınavda yenilikçi öğrenme alanı belirlemiş ve öğrencilerin;
- 2012 yılında, Yaratıcı Problem Çözme Becerilerini,
- 2015 yılında, İşbirlikçi Problem Çözme Becerilerini ve
- 2018 yılında da, Küresel Yeterliliklerini değerlendirmeye yönelik sorular sormuştur.
23-26 Ocak 2018 tarihlerinde ‘Parçalanan Dünyada Ortak Gelecek Oluşturmak’ temasıyla, Dünya Ekonomik Forumu’nun (WEF) düzenlediği Davos Zirvesinde de üzerinde durulan küresel yeterlilik kavramını: “Küresel ve kültürlerarası meseleleri, eleştirel olarak ve birkaç farklı bakış açısından analiz etmek; farklılıkların, kişinin kendisi ve başkaları hakkındaki düşüncelerini, algılarını ve yargılarını nasıl etkilediğini anlamak; insanlık onuruna duyulan ortak saygıya dayanarak farklı kökenlerden gelen diğer insanlarla açık, uygun ve etkin iletişim kurmak.” şeklinde tanımlamışlardır.
Küresel Yeterliliğin 4 boyutu vardır, bunlar; bilgi, beceri, tutum ve değerdir. Örneğin, küresel bir konuyu incelemek, belirli bir konu hakkında bilgi sahibi olmayı, bu farkındalığı daha derin bir anlayışa dönüştürmeye yönelik becerileri ve konuyla ilgili olarak, her birinin ilgisini akılda tutarak, çok kültürlü perspektiflerden gelen konuya ilişkin tutum ve değerleri gerektirmektedir.Çok kültürlü topluluklara uyumlu sağlayabilmek ve uyumlu yaşamak, değişen iş piyasasında tutunabilmek ve gelişme göstermek, medya platformlarını etkili ve sorumlu bir şekilde kullanabilmek ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerini desteklemek için, öğrencilerimizin küresel yeterliliklere sahip olması çok önemlidir. İşte bu nedenleOECD, Birleşmiş Milletlerin tematik istişareleri kapsamında geliştirilen 2030 eğitim çerçevesindeki sürdürülebilir eğitim hedeflerinin izlenmesi ve geliştirilmesi, özellikle dezavantajlı grupların öğrenme çıktılarına yönelik analizlerin gerçekleştirilmesi ve ülkelerin ulusal hedeflerine ulaşma sürecinin izlenmesi için daha çok ülkede PISA sonuçlarının kullanılmasını amaçlamaktadır.
Bizde ülke olarak özellikle ilkokul döneminde 21. Yüzyıl öğrenme temaları olan küresel farkındalık, girişimcilik, toplum, sağlık ve çevre okuryazarlığını güncellenen müfredatımızda fen, mühendislik ve girişimcilik uygulamaları adıyla yer alan disiplinler arası STEM eğitimi yoluyla ilgili ders kazanımlarıyla ilişkilendirerek işlemeli ve öğrencilerimize problem çözme, eleştirel düşünme ve yaratıcılık gibi yetkinlikleri kazandırmalıyız. Kısaca söylemek gerekirse veriye dayalı öğrenci değerlendirme programı olan PISA’dan, ders değil sonuç çıkarmalıyız.
Çelebi KALKAN
Scientix Ambassador
Twitter: @esil38
Kaynak: Handbook-PISA-2018