Erkan Özkan

Anne adayları ile eşleri arasında, bebeklerinin doğumunun gerçekleşeceği hastane konusunda geçen diyaloglarda yer alan sorulardan biridir “Özel mi devlet mi?” Bu süreçte hastaneleri  farklı kriterlere göre karşılaştıran eşler, özel hastaneleri veya devlet hastanelerini tercih etmektedir.  Ebeveynlerin karar verme sürecinden sonra da sık sık bu soru, başka konularda da gündemlerine gelmektedir.

Anne ve babaların, çocuklarının okul öncesi ve ilkokul dönemlerinde cevabını merak ettikleri bir sorudur “Özel mi devlet mi?” Veliler kendi aralarında, özel okullarda ve devlet okullarda verilen okul öncesi ve ilkokul eğitim-öğretimleri özellikle akademik ve sosyal başarı yönünden kıyaslayabilmektedir. Bu dönemde özel okulların, devlet okullarına göre yabancı dil eğitimlerini ve sosyal imkânlarını daha fazla ön plana çıkardığı görülmektedir. 

Ortaokul ve lise öğrencilerinin aldıkları eğitimleri -özellikle TEOG, YGS-LYS sürecinde- en iyi sorgulayan sorudur “Özel mi devlet mi?” Öğrenciler, ortaokul ve lise kademeleri sonunda eğitim-öğretim hayatlarındaki ilk iki merkezi sınava girmektedir. Veliler, ortaokul ve liseleri merkezi sınavlara hazırlık sürecinde öğrencilerinin performanslarına olan katkılara göre değerlendirmektedir.

Üniversite seçimlerinde sıralaması ve puanı kaç olursa olsun öğrencilerin ve velilerinin en az bir kez düşündükleri sorudur “Özel mi devlet mi?” Lisedeki alan seçiminin ardından netleşmeye başlayan üniversite konusundaki istekler/hedefler, YGS, LYS’den sonraki tercih sürecinde kesinleşmektedir. Dolayısıyla öğrenciler, Türkiye derecesi de yapsalar baraj puanını da alsalar özel ve devlet üniversiteleri her zaman seçenekleri arasında yer almaktadır.  

Üniversitede yapılan stajların nerede olacağı ile ilgili iş tecrübesi, para kazanma, çevre edinme karşılaştırmalarına imkân veren sorudur “Özel mi devlet mi?” Lisans eğitimindeki teorik derslerin yanında bu bilgileri pratik hale getirecek stajlar da çok önemlidir. Özel sektör veya kamu sektöründe çeşitli staj imkanları bulunmaktadır. Her iki sektördeki stajlar, iyi referans olma kriterine göre de tercih edilmektedir. 

İşe alım görüşmeleri/mülakatları öncesinde işverenlerin, özgeçmişlerdeki lisans mezuniyetleri hakkındaki düşüncelerine yön veren bir sorudur “Özel mi devlet mi?” İş görüşmelerinde özel veya devlet üniversitesi mezunlarına olan yaklaşım işverenden işverene değişmektedir. Fakat bu yaklaşım, işverenlerin mülakatlar öncesindeki özel veya devlet üniversiteleri hakkındaki görüşleriyle paralellik göstermektedir.   

Doğumundan eğitim hayatının sonuna kadar hatta çalışma hayatında da bir insanın sık sık karşılaştığı sorudur “Özel mi devlet mi?” Günümüzde özel ve devlet sektördeki çalışma şartları birbirlerine yaklaşmaktadır. Devlet sektörünün maddi imkânları, iş garantisi, emeklilik şartları ön plana çıkmaktadır. Özel sektörde ise daha kısa sürede profesyonelleşme ve terfi imkânları cazip gelmektedir.  

Erkan Özkan / Eğitim Uzmanı