Saadet İnci Soylu

27 yıllık ilkokul öğretmenliğim süresince bizim sistemimizin dışında, Finlandiya ve diğer Avrupa ülkelerinde ki eğitim sistemlerini araştırdım. Bu araştırmalara dayanarak,  kendi  öğrencilerime de çağdaş bir eğitim vermeye çalıştım. Tabi sınav sistemi ve çocuğun bizden mezun olduktan sonra girdiği müfredat programı ile devamı sağlanamayan ama özlerine ektiğimiz tohumların bir şekilde faydasını görebileceği öğrenciler yetiştirme çabasındayım. Birçok meslektaşımın da benim ile aynı durumda olduğunu biliyorum.

2017-2018   Eğitim   Öğretim yılında yedincisi olmak üzere 1.sınıf okutmaya   başladım.  Bu yıl en büyük üzüntülerimden biri olan Bitişik eğik yazı öğretiminin öğretmenin isteğine bırakılması oldu. Tabii tereddütsüz bir şekilde ben ankette öğrencilerime bitişik eğik yazı öğreteceğim seçeneğini işaretledim.

Şimdi size anlatacaklarım eksikler ve imkansızlıklar içinde bir yıl geçirdiğim, ama sonucun ne kadar harika olduğunu anlamanızı sağlayacak.

Dört zümre arkadaşımla bize dağıtılan öğrenci kitaplarını  kullanmaya başladık. Tabi ki bana da dik temel harfler ile yazılmış kitaplar verildi. 3 haftalık bir süre geçmişti ben mutsuz ve isteksiz bir şekilde bu kitaplar üzerinden ‘’e’’ ve ‘’l’’ sesini vermiştim ki, bana gelip bitişik eğik yazı ile ilgili kitaplarımı almam söylendi. Bayağı geç gelmelerine rağmen sevindim. Kitaplar gelince önce öğrencilerimin de heves ile başlaması için onlara bitişik eğik yazı ve dik temel harfler ile tahtaya adımı ve onların adlarını yazdım. Hangisinin gözlerine hitap ettiğini kendilerine sordum. Tabi heyecan ile bitişik eğik yazıyı belirttiler ve ‘’Size bu yazıyı öğretmemi ister misiniz? ’diye sorduğumda çocuklardan yükselen EVET cevabının güzelliği paha biçilemezdi benim için.

Bitişik eğik yazı ile ilgili tüm araştırmaları yaptım, konu ile ilgili tezler ve yurt dışında da neden kullanıldığı, öğrenciye neler kazandırdığı ile ilgili sizin de bildiğiniz gibi o kadar çok madde vardı ki! (Aşağıda ayrıntıları vereceğim) bu kadar  ayrıntılı  araştırınca,   bu kadar faydalı olan bu yazının isteğe bırakılması beni bir kez daha üzdü. Biz nasıl geri adım atabildik bu konuda? Bu bilgiler ışığında yaptığımveli toplantısında velilerim neden bu yazıyı öğretmek istediğimin sebeplerini öğrendikleri zaman bundan memnun oldular ve uygulama evresine tüm heyecanım ile başladım.

Veliye gönderdiğim bilgilendirmeler ile çocuk üzerinde yanlış bir alışkanlığın kalmaması için gerektiğinde not ile onlara destek oldum.

Bana verilen kitapları kullanmıyordum çünkü, sesler bitişik eğik yazı öğrenimine göre hazırlanmamıştı. Tamamen dik temel harfler ile yazılan kitabın aynı şekilde kopyala yapıştır sistemi ilebitişik eğik yazıya çevrilmesi ile oluşmuştu (öğretmenim bitişik eğik yazıyı öğretirken çok zorlan ki bir daha yanından geçme!) der gibi sanki.

Matematik ve Türkçe kitapları da dik temel harfler ile yazılmıştı. Oysa bitişik eğik yazı ile hazırlanması gerekiyordu. Kaynak kitap bulmak mümkün değildi. Daha Temmuz ayında hepsi imha edilmiş.  Şunu demeden geçemedim.’ ’Halkım ne hevesliymiş geri adım atmaya ‘’ EBA, MORPA kampüs, OKULİSTİK  gibi  interaktif yardımcılar sistemlerinden bitişik eğik yazıyı tamamen silmişlerdi. Kendilerinden bana ve benim gibi öğretmen ve öğrencilerimize kopyalarından yollamalarını, yardımcı olmalarını istedim. Olamadılar. İnanılmaz bir sıkıntı yaşadım ve doğru bildiğimden şaşmadan yürüdüm. Bilerek yanlış tohum ekemezdim bahçeme… Başardım.

Diğer zümrelerim ile kendi sınıfımı okuma yazma olarak hep karşılaştırma analizi yaptım. Belki bir gün sorarlar ama dönem içinde hiçbir üst yetkili bunu sormadı.

Bir öğretmen arkadaşımın ikiz çocukları var, ikisi de ayrı 1.sınıfta okudular, biri bitişik eğik yazı ile diğeri dik temel harflerle. Tabii kendisi ile iki çocuk arasındaki, okuma, anlama, güzel yazı yazma ve diğer beceriler ile ilgili konuştuk sık sık… Ve arada ki bariz fark bana tekrar doğru yolda olduğumu kanıtladı.

Bu yazıyı öğretmek çok özveri ister. Çalışma öğretmeni yorar, zamanını alır.  İleride çocuğun yazısının herkes tarafından okunabilmesi için, her harf üzerinde ve diğer harflere bağlanımında birebir kontrol gerektirir. Daha sonra öyle rahatlarsınız ki, çocuk sizin tahtada yazarken yaptığınız en küçük yanlışı affetmez. Yurdumun öğretmeni, kendini daha fazla yormamak, veliyi  memnun  etmek , orta okul , lise ve üniversite öğretmenlerinin yazılanları daha rahat okumaları uğruna  çocuklara katacağı tüm güzel değerleri onlardan esirgemiş oluyorlar. Şimdi anlıyorum ki meslektaşlarım   bu yazının   insana  kattığı  değerleri  bilselerdi  benim  gibi yaparlardı.

Düz temel harfler ile ilgili yaptığım araştırmada çocuğa faydası olabilecek hiçbir madde görmedim. 80 milyon nüfuslu ülkemde 17 bin imzaya karşılık bu yasa bu şekilde değiştirilmiş bir anneçocuğunun yazısını okuyamadığı için çocuklarımızdan ve ülkemden bu vasıflar mahrum bırakılmıştır.

Çok önemli bir ayrıntı sunmak istiyorum size izninizle…

Sınıfımda zekâsı yaşıtlarının %99,9’unun üzerinde olan bir öğrencim, okuyor   ve   yazıyor ama eksik, sıkıntılı…  “Bana    dik   temel harfler ile olan  yazıları  okumak  istemediğini söyledi. Meğer   öğrencimDİSLEKSİ imiş.  Psikolog   veliye aynen   şöyle söylüyor”  Öğretmeniniz Disleksi olan çocuğunuza bilmeden çok büyük bir iyilik yapmış. Bitişik eğik yazı bütün olarak algılandığı için çocuk okuma ve yazmayı öğrenmiş. Sizin de bildiğiniz üzere Disleksi mucize çocuk demek   ama bunları daha 1.sınıfta kaybeder ve sindirirsek yurdum neler kaybetmez ki!

Ben yurdumu yüceltmeye   ant   içerek başladım bu göreve her gün kendimi daha da geliştirerek mesleğimi severek yapmaya devam ediyorum. Birçok önemli durum göz ardı edilmişken Yeni bakanımız Sayın Ziya Selçuk bize umut oldu. GÖREN BAKAN olması Türkiye için ne büyük bir şans.

Bitişik Eğik Yazıyı Niçin Kullanmalıyız?

Son günlerde sosyal medya üzerinden bitişik eğik yazı kaldırılsın diye bir kampanya başladı. Kampanyaya destek veren velilerimizin konuyla ilgili yeterince bilgisi olmadığını, eğitimcilerin birçoğunun ise “eğitim fakültesi” çıkışlı olmadığını düşünüyorum.

El yazısının gerekliliği henüz öğretmenlere anlatılamamışken veya eğitimciler bunu özümsememişken velilerden destek bulmak elbette çok zor. Peki, nedir bu bitişik eğik yazıyı dik temel yazıdan üstün kılan özellikler?

Kısaca özetlemek gerekirse;

✓ Eline ilk defa kalem verilen çocuğun yapacağı ilk şekil el yazısı ile "e" sesidir. Eğer bunu biraz daha dikey eksende uzatırsa "l" sesi oluşur. Bu iki sesi kullanarak "el" hecesine ve sonrasında "el ele" öbeğine ulaşırsınız. Yani kısa sürede okumaya geçebilirsiniz.

Yapılandırmacı yaklaşımın özü de budur. Çocuğun öğrendiği her harf hecenin, her hece sözcüğün, her sözcük de cümlenin temelini oluşturduğu için öğrenme, anlamlı ve kalıcı olur.

✓ El yazısı çocuğun kas yapısına çok uygundur. 4-5 yaşında dahi öğrenilebilir. Düz yazı dik, düz ve keskin hatlara sahip olduğu için zordur.

✓ El yazısı estetik kullanıma uygundur. Çocuğun zihinsel, duyusal ve psikomotor gelişimine katkı sağlar.

✓ El yazısı bitişik olduğu için hızlı not almaya uygundur. Mesela düz yazı ile "Mustafa" yazarken 14 defa elinizi kaldırırken el yazısı ile sadece 2 defa kaldırırsınız.

✓ Hızlı yazıldığı için zamandan, bitişik yazıldığı için kâğıttan tasarruf sağlar.

✓ Özellikle ilkokulda noktalama işaretlerinin düzgün kullanılmasında, problem çözme becerilerinin gelişmesinde çok etkilidir. Çünkü kelimeler bitişik yazıldığı için noktalama işaretleri ve rakamlar hemen fark edilir.

✓ Not alırken zihinde tutulan sözcüklerin unutulmasını önler.

✓ Dik temel yazıda hem harfler, hem de sözcükler arasındaki boşluklar kelimelerin bütünsel algılanışını zorlaştırırken bitişik yazıda sözcük bütün olarak kolayca algılanır. Böylece heceleme engellenerek akıcı okuma gerçekleşir.

✓ Sesler birbirine bağlandığı için çocuğun dikkati dağılmaz. Oysa dik temel yazıda her harfte el kalktığı için ve sonraki harfe farklı bir noktadan başlandığı için dikkat dağılabilir.

✓ Çocuğun özgün bir yazım tarzı geliştirmesine olanak sağlar.

✓ Dik temel yazıda çocuğun eli çoğunlukla yazıyı kapatmaktadır. Özellikle solak çocuklar için bu durum trajediye dönüşmektedir. Bitişik eğik yazıda ise 70 derecelik eğiklik sayesinde yazı kapanmazve çocuk birleşim noktalarını görür.
Bitişik eğik yazıdaki süreklilik ve hız, düşüncenin sürekliliği ve hızı ile  birleşmekte ve birbirinin gelişimini desteklemektedir.

☞  Son 20 yılda yapılan tüm araştırmalar bitişik eğik yazının düşünme, anlama, sıralama, sorgulama, sınıflama, ilişki kurma, analiz-sentez yapma ve değerlendirme gibi zihinsel becerileringeliştirilmesine çok büyük katkı sağladığını ortaya koymaktadır.

☞  Finlandiya, İngiltere, Almanya, Norveç, Fransa, Belçika, Kanada, Danimarka ve birçok Avrupa ülkesi bu araştırmalar ışığında bitişik eğik el yazısıyla okuma yazma öğretiyor.

☞  Oysa ülkemiz çocuklarında sürekli bir düz yazı yazma hevesi görüyoruz. Çünkü öğretmeni el yazısını içselleştiremediği için çocuk ta özümseyemiyor. Üstüne bir de dik temel yazıyı yasaklayınca bu durum çocuğu cezbediyor. Ve en önemlisi bilgilendirilmeyen veliler bitişik eğik yazıyı “bela” olarak algılayınca çocuğuna da böyle yansıtıyor.

☞  Uygulamada karşılaşılan en büyük sorun çocuklarımızın yazısının düzgün olmaması. Burada en büyük sorumluluk öğretmenlerimize düşüyor. Harf ve yazı estetiğini vermeliyiz. Eğik ve aynı boyutlu yazma üzerinde daha fazla durmalıyız. İlkokuldan sonra öğretmenlerimiz kolaylık olsun diye düz yazı istememeli. Öğretmenler birlikte hareket etmeli. Ortak bir tutum geliştirilmeli.

☞  Toplum olarak enerjimizi bilimsel olarak kanıtlanmış yaklaşımları baltalamak yerine bunu geliştirecek yaratıcı fikirler bulmaya harcamalıyız.

✓ Düz yazı için imza toplamak yerine çocuklarımıza klavye eğitimi verilmesi için kampanya başlatabiliriz.

✓ İsterim ki, bitişik Arap harfleriyle hat sanatında zirve yapan bu milletin çocukları, aynı sanatı bitişik eğik yazıyla yeniden alevlendirsin.

✓ Mesela, okullarımızda kaligrafi dersleri olsun. Bu dersler çocuğumuzun yaratıcılığını, özgür düşünmesini, el becerilerini, zekâsını, estetik duygularını geliştirir.

Apple ve Pixar’ın kurucusu Steve Jobs aldığı kaligrafi dersleriyle bugünkü kullandığımız en temel yazı karakterlerini tasarlamıştır. Ve defalarca gelişimindeki en büyük katkının bu dersler olduğunu söylemiştir.

Bu yüzden bitişik eğik yazı kullanımının çok doğru bir uygulama olduğunu ve devam etmesi gerektiğini düşünüyorum. KAYNAK:Gönderen Niyazi AKSOY 

Umut olduğu müddetçe koşulacak çok yol var.

Saygılar…

Saadet İnci Soylu 

Lütfi Banat İlkokulu Sınıf Öğretmeni