Prof. Dr. Selçuk Özdemir

Değerlendirme ve Akreditasyon
İnsanların eğitimden beklentileri giderek farklılaşmaktadır. Bilgi toplumu ve küreselleşme ile birlikte artan uluslararası rekabet, bir taraftan öğrenmeyi ve okulu öne çıkarırken diğer taraftan bireyler okulda öğrenemediklerini okul dışı öğretim merkezlerinden öğrenme eğilimine girmektedirler. Değişimin öncüsü olması gereken okullar, değişimin hızına ayak uydurmakta zorlanmaktadır. Kendi kendine değişemeyen okullar, sık sık dış müdahalelerle değiştirilmeye çalışılmakta bu durum travmalara neden olmaktadır. Bu nedenlerle okulların yönetim ve eğitim süreçlerini değerlendirip, onların gelişimine kılavuzluk edecek değerlendirme kuruluşlarına ihtiyacı vardır. Ayrıca bir dış değerlendirme ve akreditasyon sürecinden geçmeden kendisini başarılı ilan eden okulların kamuoyundaki kurumsal itibarı bakımından dış bir kanıta ihtiyaç duyması kaçınılmazdır.
Neden #AraştıranOkul®
Akreditasyon; literatürde genel olarak “belirlenmiş standartlarda denklik sağlama” olarak tanımlansa da Araştıran Okul akreditasyonu hiçbir okulun diğerine denk olmamasını, farklılıkta yarışmasını ve mükemmellik arayışında olması demektir. Araştıran Okul yalnızca yolun sonunda nereye vardığınızı ölçüp-değerlendirmez. Hedefinizin ne olduğuna ve yolculuğunuzun nasıl gittiğini de inceler.
Araştıran Okulun kendisi de sürekli bir değerlendirme ve akreditasyon sürecinin içerisindedir. Araştıran Okulun en önemli ilkelerinden birisi bilimselliktir. Gücünü, yeterliğini ve güncelliğini literatürden alır. Farklı üniversitelerde görev yapan akademisyen ve öğretmenler yaptıkları araştırmalarla ve literatürden beslenerek Araştıran Okul’un vizyon, misyon ve akreditasyon süreçlerini sürekli olarak güncellemektedirler.
Eğitim alanında özel sektör yatırımları hızla artarken, eğitim standartlarının ve çıktılarının niteliğinin de yükselmesini amaçlıyoruz. Türkiye’de inşaattan, yemeğe, servisten, muhasebeye kadar farklı alanlarda değerlendirme-akreditasyon kuruluşları mevcut. Örneğin iş güvenliği firmaları, yapı denetim firmaları, yeminli mali müşavirler vs. Ancak eğitsel anlamda değerlendirme-akreditasyon yapan kuruluş bulunmamaktadır.
- #AraştıranOkul un amacı; eğitim alanında değerlendirme-akreditasyon çalışmaları yaparak eğitimin niteliğini artırmak.
- Değerlendirme ve akreditasyon sürecine dâhil olan okulların yönetici ve öğretmenlerine yönelik mesleki gelişim eğitimleri vermek,
- Öğrenci ve ailelere yönelik eğitimler düzenlemek,
- Değerlendirme ve akreditasyon yoluyla kamuoyunu okulların niteliği hakkında doğru olarak bilgilendirmek.
Araştıran Okul öğrencilerin öğrenme çıktılarına odaklanmasının yanı sıra öğretmenlerin ve okul çalışanlarının iş doyumu, motivasyon, özerklik düzeyleri, örgütsel bağlılıkları ve mesleki gelişim olanaklarını ölçüp- değerlendirmektedir.
Öğrencilerin öğrenme çıktıları 21. yüzyıl becerilerini de kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Bu anlamda öğrencilerin aşağıda sırlanan becerilere sahip olmaları Araştıran Okul olmanın temel koşulları arasındadır.
Araştırma,
Yaşam ve kariyer,
Öğrenme ve yenilik,
İletişim,
Finansal okur-yazarlık,
Liderlik ve girişimcilik,
Eleştirel düşünme,
İşbirliği becerileri,
Kültürlerarası beceriler,
Teknoloji okur-yazarlığı becerileri,
Araştıran Okul ’un temel değerlendirme boyutları arasındadır.
Araştıran Okul yönetici ve öğretmeninin sahip olması gereken beceriler:
Araştırma,
İletişim,
Liderlik,
İşbirliği-birlikte öğrenme
Teknoloji okur-yazarlığı
Bir okulun “Araştıran Okul” logosunu taşıma yeterliğine sahip olabilmesi için okulun amaç, yapı, kültür ve süreçlerinin #AraştıranOkul ölçütlerini taşıma kararlılığında ve yeterliğinde olması gerekir. Logomuzu taşıma yeterliğine sahip olmak isteyen okullar için ölçütlerimiz öğrenci, öğretmen, yönetici ve anne-babalar ve toplum için açık olarak belirtilmiştir.
GELENEKSEL OKUL-ARAŞTIRAN OKUL
GELENEKSEL OKUL |
ARAŞTIRANOKUL |
|
AMAÇ |
||
Yerel düzeyde amaçlar |
Küresel düzeyde amaçlar |
|
Kolay ölçülebilir amaçlar |
Kolay ölçülemeyen amaçlar |
|
Siyasi amaçları öne çıkmış okul |
Siyasal amaçların yanı sıra, bireysel ve ekonomik amaçları öne çıkmış okul |
|
Bilen okul |
Öğrenen, araştıran okul |
|
Amaçları belirlenen okul |
Amaçlarını belirleyebilen okul |
|
Öğrenciyi iyi bir işgörene dönüştürmeyi amaçlar |
Öğrenciyi iş geliştiren, girişimci haline getirmeyi amaçlar |
|
YAPI |
||
Söyleneni yapan/özerk olmayan okul |
Özerk okul |
|
Programı başkaları tarafından hazırlanan okul |
Programını hazırlayan/geliştiren okul |
|
Öğretmen otoritesi |
Öğrenci özerkliği |
|
Müdür otoritesi |
Öğretmen özerkliği |
|
Yapılandırılmış dersler |
Esnek dersler |
|
Tek bir disipline dayalı derslerin hâkimiyeti |
Birden çok disiplinin karşılıklı etkileşimini kapsayan melez dersler |
|
Ders odaklı öğretim |
Derslerle birlikte artan öğrenci projeleri, araştırmalar, sempozyumlar |
|
Öğrenciyi programın hedeflerine göre değerlendirir |
Bireysel farklılıklara göre değerlendirir |
|
Sınırları belirli okul |
Sınırları belirsiz okul |
|
Okul-çevre yan yana |
Çevresi ile iç içe geçmiş okul |
|
Tek elde toplanmış liderlik |
Dağıtılmış liderlik |
|
Yöneten-yönetilenler ayrımı |
Yönetimin bir parçası haline gelen yönetilenler- Yönetişim |
|
Mezuniyetle birlikte okulla iletişimi biten öğrenci |
Mezuniyet sonrası da okuldan öğrenmeye devam eden, okula öğreten, okul kültürünün bir parçası olan mezun |
|
Öğreten öğretmen |
Araştırmacı, öğrenme ortamı oluşturan öğretmen |
|
KÜLTÜR |
||
Formal öğretim programı odaklı |
Okulun değerleri, inançları, sembolleri ve ritüellerinin öne çıktığı, okul kültürünün bir parçası olan örtük program |
|
Yerel değerler |
Yerel ve evrensel değerler |
|
Rekabet |
İşbirliği |
|
Benzerliği öne çıkaran okul |
Farklılığı öne çıkaran okul |
|
Ders kitabına bağımlılık |
Ders kitabının yerini alan basılı ya da elektronik ortamdaki kitaplar, veri tabanları |
|
SÜREÇ |
||
Merkezi kararlar ve planlama |
Okul temelli kararlar ve planlama |
|
Yönetici ve öğretmeni atanan okul |
Yönetici ve öğretmenini seçen okul |
|
Tek tip okulların hâkimiyeti |
Alternatif okulların ana akım hale gelmesi |
|
Benzer örgütlenmiş okullar |
Farklı örgütlenmiş okullar |
|
Değerlendirilen okul |
Öz değerlendirme yapabilen okul |
|
Opak okul |
Saydam ve hesap verebilir okul |
|
#AraştıranOkul® Misyonu
Araştıran okulun misyonu; öğrenme sürecinin öznesi olarak öğrencileri, araştırma bilgi ve becerisine sahip olarak bilgi üretebilen, eleştirel düşünen, zorlukların üstesinden gelebilecek duyuşsal donanıma sahip, kendisine ve yaşadığı çevreye karşı sorumluluklarının yerine getiren bireyler olarak mezun etmektir.
#AraştıranOkul® Vizyonu
- Okulun bütün paydaşları için öğrenme ve araştırma tutku, bilgi ve becerisi kazandırmaktır
- Okulda yenilikçi, özgün, fark yaratma davranışı kazanma ortamı oluşturmak,
- Bireyin toplumun ve çevrenin bir parçası olmanın sorumluluğunu taşıyabilmesi için etik ve bilişsel yetilerinin gelişimine yönelik doğru psikososyal ve fiziksel koşulları oluşturmak,
- Bireyin kendi kültür coğrafyası ile birlikte küresel düzeyde işbirliği, rekabet ve dayanışma becerileri kazanmasına katkıda bulunmak.
AraştıranOkul® Değerleri
- Okulumuzda bütün öğrenciler koşulsuz değerlidir.
- Okulumuz bütün öğrencilerin öğrenebileceğine inanır.
- Her öğrenci fiziksel, sosyal, duygusal ve zihinsel ihtiyaçlara göre benzersiz olarak değerlendirilir.
- Adalet, işbirliği, birlikte öğrenme, araştırma, yardımlaşma olmazsa olmaz değerlerimizdir.
- Okulumuzdaki her birey çevreye karşı sorumlulukların farkındadır ve bunu hayatının bir parçası haline getirmiştir.
- Öğretmen mesleki gelişim eğitimleri okulumuzun ayrılmaz bir parçasıdır.
- Öğretmenlerimiz birlikte öğrenirler.
- Araştırmacı kimliği kazanma öğrenci, öğretmen ve yöneticilerimizin önceliğidir
- Okulumuz için anne-babaları öğrenme/eğitim sürecine doğru ve etkili katılabilmeleri temel bir önceliktir. Bu önceliğimiz destekleyecek anne-baba eğitimlerini okulumuzun en önemli işlevleri arasında görmekteyiz.
- Farklıklara saygı, demokrasi ve hukuk kültürü temel değerlerimizdir.
Prof. Dr. Mustafa YAVUZ
Araştıran Okul Kurucusu
Twitter: @mmustafayavuz @YNOArstOkul