Barış Sarısoy
Yeni bir dönemin başında, öğretmenlerin hem kendi sınıf uygulamalarını geliştirmek hem de öğrencilere sundukları öğrenme ortamlarının niteliğini arttırmak için farklı alanlarda kaynak arayışlarının başladığını gözlemliyorum. Ben de bu yazıda, bu beklenti ve istekleri karşılayacak bir kaynak önerisinde bulunmak istedim.
Önereceğim kaynak aslında diğer kaynaklara pek benzemiyor. Kanlı, canlı, yaşayan ve dinamik, deneyimden yola çıkarak oluşturulmuş bir kaynak. Bu kaynakta hem uygulama adına bilgi, hem de beceri adına birçok şey bulabilirsiniz. Ulaşması çok kolay, zahmetsiz ve ücretsiz bir kaynak.
Robert John Meehan “Öğretmenlerin en değerli kaynağı birbirleridir. İş birliği yapmazsak en fazla kendi bakış açımız kadar gelişebiliriz.” der.
Biz eğitimciler sadece kendi bakış açımız kadarız. Fakat çevremizde yaşamı farklı açılardan gözlemleyen, deneyimleyen onlarca farklı göz var. Farklı deneyimler, farklı çıkarımlar, farklı öğrenmeler var.
Şimdi bu değerli kaynağın önemini daha derin anlayabilmemiz için birkaç araştırma paylaşmak istiyorum.
Yapılan birçok araştırmada, öğretmenler arasındaki iş birliği düzeyi arttıkça, öğrencilerdeki akademik ve sosyal-duygusal gelişmelerin de buna bağlı olarak artış gösterdiği tespit edilmiş.
Diğer taraftan farklı bir açıdan öğretmenler arasındaki iş birliğinin önemini ortaya koyan başka bir araştırmada ise, öğretmenlerin okul içerisinde sergiledikleri ekip çalışması ve iş birliğinin öğrenciler için önemli bir model oluşturduğu sonucuna ulaşılmış.
Yani öğretmenlerin iş birliğine önem vermeleri, kendi aralarında kurdukları ekip çalışması ve işbirlikli öğrenme iklimi çocuklara örnek oluşturuyor. Çocuklar bu olumlu özellikleri kendilerine model alarak bu becerilerin önemini somut olarak fark edebiliyor ve kendilerinde geliştirebiliyorlar.
Peki, bir okul içerisindeki öğretmenlerin, hatta bütün çalışanların iş birliği içinde çalışmaları, birbirlerinin deneyimlerinden yararlanarak bir ekip ruhu içinde hareket etmeleri bu kadar önem taşırken ülkemizdeki öğretmenlerin iş birliği durumları ne? Sanırım biraz da bu sorunun üzerine durmak lazım…
Geçmiş yıllarda ülkemizde yapılan bir araştırmanın sonucundan bu sorumuza cevap bulmamız mümkün…
Araştırmada, ülkemizde görev yapan öğretmenlerden seçilen örneklem grubuyla bir görüşme yapılmış. Öğretmenler, diğer çalışma arkadaşlarıyla iletişimlerinin eksikliği, empati kurabilmede yetersizlik, beraber geçirilen zamanın azlığı, birbirine bağlılık düzeylerinin düşük olması gibi durumları ifade etmişler.
Çocuklara sürekli olarak iş birliği, ekip çalışması gibi becerilerin önemini vurguluyoruz, onlarda bu becerilerin gelişmesini istiyoruz ama yukarıda paylaştığım araştırmada ortaya çıkan verilerin gösterdiği üzere onlara bu konuda iyi örnekler sunamıyoruz çoğu zaman.
Eğer gerçekten çocukların bu değerli becerilerini geliştirmek istiyorsak ilk önce kendimizden başlayalım, kendi meslektaşlarımızla olan iş birliği ve ekip çalışmasını arttıralım. Eminim ki çocuklar diğer çalışma arkadaşlarımızla iş birliği yaptığımıza tanık olduklarında, hatta birlikte ürettiğimiz çalışmalardan verdiğimiz örneklerle karşılaştıklarında bu becerileri çok daha içselleştirerek yaşamlarına kanalize edebilecekler, somut karşılığını bulabileceklerdir.
Diğer taraftan kendimizi sadece kendi yaşantımız, kendi bakış açımız ve deneyimlerimizle sınırlandırırsak çocuklara sunacağımız öğrenme ikliminin verimi iş birliği yapan, birbirini bir kaynak olarak görerek birbirinden öğrenen öğretmenlerinkinden daha düşük kalacaktır. Ne kadar tek başımıza dünyanın en iyi öğretmenliğini yaptığımızı düşünsek bile….
Sonuç olarak, “Akıllı kişi bilir ki, herkesten öğrenilecek bir şey vardır.” der Thomas Stearns Eliot.
Eminim ki, yan sınıflarınızda duran meslektaşlarınızdan öğrenecek bir dolu şeyiniz vardır… O zaman bu yeni dönemde yan sınıfımızda öylece duran ve bizim için en değerli kaynak olan meslektaşımızla iş birliği yapmaya başlayalım. Çünkü onun size katabileceklerini başka hiçbir kaynak muhtemelen katamayacaktır…
Kaynakça:
*Töremen, F., & Karakus, M. (2007). The obstacles of synergy in schools: A qualitative study on teamwork. Kuram ve Uygulamada Egitim Bilimleri, 7(1), 639.
Barış Sarısoy/ @barissrsy