İlhan Sevin

Lise ve üniversiteye giriş sistemindeki değişiklikler, belirsizlikler uzun bir süre kafaları epeyce karıştırdı. Ama neticede bir sınav gerçeği karşımızda duruyor. Hummalı hazırlık süreci ise devam ediyor.  Özellikle bu yıl liseye geçiş sınav sisteminde yaşanan köklü ve sistemsel değişiklikler velilerin, öğrencilerin kafasında soru işaretlerinin oluşmasına neden oluyor. “Çocuğumu hangi okula göndermeliyim?” sorusu her zamankiden daha çok önem kazandığı aşikâr. Eminim bugünlerde evlerde en çok konuşulan konulardan bir tanesi de bu.

Devlet okullarında olduğu gibi birçok özel okulda da yaşanan “nitelik” sorunu tercih noktasında velileri epeyce zorlayacak gibi.  

Evet, özel ve devlet çok okul alternatifi var. Ancak bunlardan kaç tanesi gerçekten akademik, sosyal, kültürel anlamda “nitelikli?” Ya da çocuğunuzu gönül rahatlığıyla gönderebileceğiniz kaç tane okul var? Böylesi bir ortamda “okul kirliliğinin” yaşandığını söylemek yanlış olmasa gerek. “Kurumsal bir okul mu?” “Hangi okul daha iyi eğitim verir?”  “Yabancı dil imkânları nasıl?”  “Güvenilir bir okul mu?”  “Çocuğumu hayata iyi bir şekilde hazırlar onu hedeflerine ulaştırabilir mi?” vb. sorular bugünlerde eminim velilerin beynini daha çok kemiriyordur. Okul araştırmaları daha çok okulun kamuoyundaki tanınırlığı ile öğrencilerden ve velilerden edilen bilgiler üzerinden yürütülüyor. Şunu da söylemeden geçemeyeceğim. Kamuoyunda bilinirliği yüksek ancak franchising (isim hakkı) olan birçok özel okulunda eğitimden daha çok ticari amaçları ön plana çıkardığını söylemek yanlış olmasa gerek. 

Gelelim asıl merak edilen konuya.“Hangi okul, çocuğum için doğru okul olur?” sorusuna.Bu konuda velilerin ve öğrencilerin şöyle bir yol izlemesinde yarar var.

2 Haziran’da yapılacak Liseye Geçiş Sınavına (LGS) göre bir yol haritası belirlemek en sağlıklı olanıdır. Çünkü LGS sonucu ile yüzde 10’luk “nitelikli” olarak adlandırılan liseler tercih edilebileceği gibi, özel okul tercihi de yapılabilecek.  Ayrıca LGS’de iyi puan elde eden öğrenciler, özel okulların kapısını burs için de zorlama fırsatını yakalamış olacak.  

Lise seçerken elbette dikkat edilmesi gereken birçok ayrıntı var.

• Bireyin ilgi, yetenek ve hedeflerini gözünde bulundurarak doğru lise türü tercih etmesi önemlidir. Bu noktada çocuğunuzun özelliklerini göz önünde bulundurarak kendini gerçekleştirebilecek, potansiyelini maksimum düzeyde ortaya çıkartmasına destek olacak ya da yeteneklerini geliştirebileceği programları uygulayan okulları tercihleriniz arasında bulundurunuz.
• Bireyin sosyalleşmesi, onun toplum içinde kendisine değer katması sağlıklı okul ve aile iklimi ile gerçekleşir. Bireyin gelişimine katkı sunacak ebeveyn, öğretmen işbirliğinin güçlü olduğu bir okul olmasına özen gösterilmelidir.
• Çocuklarınızın hayal dünyasını zorlayacak, onları bilimle, teknoloji ile buluşturarak, yabancı dil öğrenmelerini sağlayacak onlara yeni ufuklar sunacak dünya vatandaşı olmalarına zemin hazırlayacak bir okul seçiniz.
• Okul seçiminde akademik anlamada öğrenciyi destekleyecek, üniversiteye giriş sınavlarına hazırlayacak, bilgiyi öğrenme ve kullanma becerisini kazandıracak, temel kavramların yorumlanması kavratacak, tarama sınavları ile test becerilerini geliştirecek bir öğretim sürecinin olması da göz önünde bulundurulmalıdır.
• Akademik sürecin yanında öğrencilerin sportif, kültürel, sanatsal anlamda beslenmeleri kişisel gelişimleri için ayrıca önemlidir.
• Unutulmamalı ki, doğru bir kariyer planı, doğru lise tercihi ile başlar. Örneğin, mühendislik, mimarlık, tıp gibi alanlarda kariyer yapmak isteyenlerin, fen ve teknoloji liselerini, hukuk, iktisat, psikoloji gibi mesleklerde kariyer yapmayı düşünenlerin, iyi bir Anadolu lisesini, yurtdışında üniversite eğitimi almak isteyenlerin, yabancı dille öğretim yapan liseleri tercih etmelerinde yarar var. Hem kısa yoldan mesleki hayata ve yüksek öğretime hazırlanmak isteyenler için de meslek liselerini önerebilirim. Bunun dışında okulun mezunlarının şimdilerde hangi sektörlerde bulundukları, nasıl bir kariyer planlaması yaptıkları da ayrıca sorgulanması gereken bir nokta olduğunu düşünüyorum. 
• Yine gençlerin duygusal ve fiziksel olarak (ergenlik dönemi) bu fırtınalı dönemde onlara profesyonel destek sunacak iyi bir rehberlik ve psikolojik danışma servisinin de olması göz önünde bulundurulmalıdır.

2 Haziran’da Lise Geçiş Sınavına katılacak öğrencilere şimdiden başarılar dilerim.

İlhan SEVİN

Eğitimci/Yazar